Za nami kilka tygodni intensywnych egzaminów, przed nami jeszcze więcej, możemy zatem przyjrzeć się nieco, jak radzimy sobie z tym wyzwaniem w trudnym okresie egzaminowania zdalnego.

Najpierw krótka refleksja o samych egzaminach. Generalnie egzaminy są po to, by pokazać, co uczeń wie lub aby pokazać, czego uczeń nie wie. W zależności od wybranej opcji nauczyciel stara się wydobyć prawdę o uczniu, jego stanie wiedzy, pracy, którą włożył w okresie roku szkolnego. W edukacji domowej jest to też szczególne wyzwanie dla rodziców, którzy bezpośrednio są odpowiedzialni za stan przygotowania ucznia do egzaminu.

Rozwój

Nauczycielom pracującym w naszej szkole zależy przede wszystkim na tym, aby od ucznia wydobyć to, co wie. Obca nam jest praktyka, by za wszelką cenę szukać tego, czego uczeń nie wie, czy nie potrafi. Staramy się tak ukierunkować naszych uczniów, by mogli pokazać się z jak najlepszej strony. Oczywiście mankamenty, braki i niedociągnięcia powinny być sprawiedliwie ocenione, jednak nie one stanowią o wartości ucznia. Najciekawsze, najbardziej ekscytujące jest bowiem to, co uczniom się udało, jaki postęp zrobili w ciągu ostatniego roku, jak się zmienili, rozwinęli i co nowego pojawiło się w ich wiedzy i umiejętnościach. Dlatego też podczas egzaminów, zwłaszcza ustnych, staramy się zachęcić ucznia do swobodnego, samodzielnego i możliwie bezstresowego podzielenia się z nami tym, co w tym roku szkolnym udało się zdobyć. Wszystko oczywiście w oparciu o podstawę programową i z pomocą wszelkich materiałów (np. podręczników) umożliwiających rozwój dziecka. Tak więc siadamy do egzaminu z nastawieniem, że oto mamy przed sobą bardzo interesującą postać, która pokaże nam, jak pracowała i jakim efektem tej pracy chce się z nami podzielić.

Online

Tu wypada przejść do kwestii organizacyjnych. Jak wiadomo, większość egzaminów zdawana jest w formule online. Formuła ta, choć dla niektórych dość uciążliwa, sprawdza się jednak przynajmniej z kilku powodów. Po pierwsze pozwala wszystkim trzem stronom (uczniowi, nauczycielom egzaminującym oraz przedstawicielom szkolnej administracji) zorganizować egzamin w sposób zgodny z aktualnymi wytycznymi dotyczącymi ochrony zdrowia. Po drugie jest to forma dość wygodna i sprawnie przeprowadzona dla tych, którzy mają zadowalające łącze internetowe i chętnie korzystają z takich rozwiązań. Wygoda polega na tym, że taki egzamin uczeń może odbyć z dowolnego miejsca, nie musi więc osobiście przyjeżdżać do szkoły (wyjątkiem są egzaminy ósmoklasisty, które czekają nas w maju). Mamy także kilka minusów takiego rozwiązania. Pierwszym problemem może być dostępność sprzętu komputerowego i satysfakcjonującego łącza internetowego w domu egzaminowanego ucznia.

Dla niektórych z rodziców jest to wyzwanie zwłaszcza teraz, gdy w porze odbywania egzaminu wiele osób na raz w domu korzysta z internetu. Bywa więc tak, że trzeba prosić innych domowników o chwilowe zawieszenie aktywności internetowej lub szukanie alternatywnego łącza. Nie da się też odbyć egzaminu na telefonie komórkowym, wymagany jest raczej laptop lub desktop, gdyż zadania i polecenia mogą wymagać wpisywania tekstu czy dokonywania jakiś czynności (np. obliczeń) przy pomocy klawiatury. Jeszcze innym wyzwaniem jest wydrukowanie arkuszy egzaminacyjnych, o ile nauczyciel egzaminujący przewidział takie rozwiązanie. Ten sposób jest stosowany na przykład w egzaminach klas 1-3, kiedy to rodzice drukują przesłane materiały. Czasem bywa jakiś problem z drukarką, czasem po prostu nie ma drukarki w domu i trzeba poprosić życzliwych sąsiadów o pomoc.

Wyzwań i przygód mamy więc co niemiara. Nie zniechęcamy się jednak i dzielnie podejmujemy wyzwania, a pozytywne efekty tego widać już teraz. Po kilkudziesięciu spotkaniach egzaminacyjnych online możemy powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że formuła ta sprawdza się, choć oczywiście nie jest wolna od pewnych słabości. Warto w tym miejscu podziękować wszystkim rodzicom i starszym uczniom, którzy zadbali odpowiednio o przygotowanie się do egzaminu, także od strony technicznej. Z naszych kontaktów wiemy, że zdecydowana większość stanęła na wysokości zadania i podczas egzaminu mogliśmy skupić się przede wszystkim na tym, co najważniejsze – co uczeń wie i potrafi.

Prezentacja możliwości

Trzeba też zaznaczyć, że egzamin ustny jest doskonałą okazją do szerokiej prezentacji możliwości ucznia. Podczas spotkania online uczeń może pokazać dorobek pracy w ciągu roku z danego przedmiotu. Warto więc przed egzaminem zadbać, by odpowiednio zgromadzić materiały, projekty, prezentacje czy inne dzieła (w formie cyfrowej, zapisane na komputerze lub zrobione manualnie, przygotowane do pokazania). Nie wszyscy mają do wszystkich przedmiotów przygotowane tego typu prace, warto jednak pokazać wszystko to, co będzie świadczyć o zaangażowaniu, pracowitości i rozwoju ucznia w ostatnim roku. Dlatego apel do rodziców, by przygotowując się do egzaminu zadbać o ten element. Śmiało też można prosić nauczycieli egzaminujących, by zechcieli przyjrzeć się bliżej i przeanalizować dorobek ucznia. Podczas dotychczasowych egzaminów wielokrotnie mieliśmy okazję przekonać się, jak bardzo twórczy i pomysłowi są uczniowie, jak wiele w nich talentów i jak znakomicie potrafią w praktyce wykorzystać zdobytą wiedzę i doświadczenie.

Na koniec krótka refleksja po tym, co już się wydarzyło. Wielu spośród uczniów wprost lub pośrednio przyznawało podczas egzaminu, że edukacja domowa to dla nich świetna przygoda. Doceniali możliwości, jakie niesie dla nich nauczanie domowe. Dla części z nich to znana normalność od lat, dla innych zupełnie nowe, świeże doświadczenie przeżywane od niespełna roku. Bardzo budujące jest oglądanie i słuchanie uczniów, którzy z dumą, satysfakcją czy nieukrywanym entuzjazmem mówią o tym, co nowego pojawiło się na horyzoncie ich rozwoju. Chętnie się tym dzielą i udowadniają, że w domu można uczyć się skutecznie, a czas zaoszczędzony na niepotrzebnych czynnościach i podróżach do szkoły tradycyjnej przeznaczyć na kolejne pasje poznawcze. Obecnie, gdy rówieśnicy zmuszeni są do wielogodzinnego przesiadywania przed komputerami czy telefonami komórkowymi, uczniowie z edukacji domowej uczą się tak, jak zawsze i nadal, jak stało się to już tradycją, osiągają znakomite efekty. Życzymy zatem wszystkim uczniom doskonałych egzaminów, a rodzicom głębokiej satysfakcji, że dokonali właściwego wyboru dla swoich pociech.